تأثیر شرایط خشک‌‌کردن بر مقدار و ترکیب‌های اسانس آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak)

جنس آویشن به دلیل دارا بودن خواص دارویی و بیولوژیکی یک جنس کاملاً شناخته شده است. Thymus daenensis Celak یکی از گونه‌های اندمیک این جنس در ایران است. اسانس این گونه یک منبع غنی از تیمول است و به همین دلیل دارای خواص ضدمیکروبی و آنتی‌اکسیدانی است. در این تحقیق برای بررسی اثر روش خشک کردن بر میزان اسانس و نوع و درصد اجزای تشکیل‌دهنده آویشن دنایی، اندام‌های هوایی این گونه از ایستگاه تحقیقات البرز (کرج) در مرحله گلدهی کامل برداشت شد. گیاهان برداشت شده در چهار شرایط مختلف (آون C°30، آون C°40، آون C°50 و سایه) خشک شدند. سپس اسانس آن‌ها در سه تکرار به وسیله روش تقطیر با آب استخراج و به وسیله دستگاه‌های GC و GC/MS تجزیه و شناسایی شدند. داده‌های بدست‌آمده به وسیله نرم‌افزار SAS و با استفاده از آزمون دانکن مورد تجزیه آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بازده اسانس آویشن دنایی بر حسب وزن خشک در روشهای خشک کردن با آون C°30، آون C°40، آون C°50 و سایه به‌ترتیب 42/1%، 12/1%، 24/1% و 29/1% می‌باشد. همچنین تیمول به‌عنوان جزء اصلی و مهم در اسانس‌های حاصل از نمونه‌های خشک شده در آون C°30، آون C°40، آون C°50 و سایه به‌ترتیب به میزان 3/75%، 7/75%، 0/72% و 2/67% موجود می‌باشد. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین بازده اسانس نمونه خشک شده در آون C°30 با سایر روشهای خشک کردن وجود دارد. بالاترین میزان تیمول نیز در اسانس نمونه‌های خشک شده در آون C°30 و C°40 وجود داشت که اختلاف معنی‌داری با دو روش دیگر نشان داد.